ล้างมือให้สะอาด ป้องกันโรคร้าย
มือ ถือเป็นหนึ่งในอวัยวะสำคัญที่ช่วยในการอำนวยความสะดวกให้กับเรา เวลาที่เราต้องการจะหยิบจับอะไรหรือแม้แต่เวลาทำงานต่างๆ ก็ต้องใช้มือในการช่วยทำงานให้สำเร็จ อย่างที่เราเห็นว่าเราใช้งานมือในการทำหลายสิ่งหลายอย่าง ทำให้มือได้สัมผัสกับสิ่งสกปรกหรือเชื้อแบคทีเรียเป็นจำนวนมากอย่างเลี่ยงไม่ได้ บางครั้งก็ทำให้เราได้รับเชื้อโรคไปโดยไม่รู้ตัว เช่น
เวลาที่เราขึ้นรถไฟฟ้า ต้องเจอผู้คนมากมาย มือเราอาจจะไปจับราวเพื่อทรงตัวหรือแตะราวบันไดเลื่อนขณะขึ้นลง แล้วก็มาจับอาหารหรือสิ่งของต่างๆ ต่อ แบคทีเรียที่อยู่ในมือของเราก็ปนเปื้อนลงไปในสิ่งของที่เราจับหรืออาหารที่เรากิน ทำให้เชื้อโรคแพร่เข้าสู่ร่างกายได้อย่างง่ายดาย ดังนั้นวิธีง่ายๆ ในการดูแลป้องกันตัวเองจากเชื้อโรคคือการล้างมือให้สะอาดและถูกวิธี
โรคที่ติดมากับเชื้อโรคจากมือ
เชื้อโรคส่วนใหญ่มักจะติดมาจากอาหาร เพราะเวลาที่คนส่วนใหญ่จะหยิบจับอะไรทาน มักลืมที่จะล้างมือเสมอ เช่น โรคอาหารเป็นพิษ โรคตับอักเสบชนิดเอ โรคบิด โรคอหิวาตกโรค โรคมือเท้าปาก โรคกลากเกลื้อน ไข้หวัด เป็นต้น บ้างก็เป็นเชื้อโรคที่เกิดขึ้นจากการสัมผัสอวัยวะต่างๆ บนร่างกาย เช่น ตาแดง จมูกอักเสบ สิวบนใบหน้า เป็นต้น ส่วนมากมักจะเกิดจากการที่เรารับเชื้อจากข้างนอกมา แล้วนำมือที่มีเชื้อโรคนั้นมาสัมผัสกับอาหารหรือร่างกายตัวเอง ทำให้เชื้อโรคเกิดการแพร่กระจายในที่สุด
เวลาไหนที่ควรล้างมือ
- หลังจากสัมผัสสิ่งสกปรก เช่น ถังขยะ ดิน ราวบันไดเลื่อน สิ่งของสาธารณะที่เราไม่รู้ว่าผ่านมือใครมาแล้วบ้าง หรือของบางอย่างที่เป็นของ ของเราเองก็อาจจะมีเชื้อโรคแฝงอยู่ ถ้าเราไม่รักษาความสะอาดไว้ให้ดี
- หลังจากเข้าห้องน้ำ ห้องน้ำถือเป็นอีกหนึ่งสถานที่ที่เต็มไปด้วยเชื้อโรค โดยเฉพาะห้องน้ำสาธารณะที่มีคนจากหลากหลายที่เข้ามาใช้บริการกัน
- หลังจากเล่นกับสัตว์ สัตว์ถือเป็นอีกหนึ่งพาหะของตัวนำเชื้อโรคชั้นดี ไม่ว่าจะเป็นสัตว์เลี้ยงของเราหรือสัตว์ที่เราพบเจอตามข้างทางก็ควรทำความสะอาดมือให้สะอาดหลังจากสัมผัส
- ก่อนรับประทานอาหาร เป็นเรื่องง่ายมากที่เชื้อโรคจะปนไปอยู่ในอาหารของเรา เพราะเมื่อเราใช้มือในการหยิบจับอาหาร เชื้อโรคก็เข้าสู่ร่างกายได้โดยตรงและยังเสี่ยงต่อการเกิดอาการอาหารเป็นพิษได้อีกด้วย
- ก่อนและหลังจากดูแลผู้ป่วย ไม่เพียงแค่ป้องกันเชื้อโรคที่จะเข้ามาสู่ร่างกายเราเท่านั้น แต่ยังเป็นการยับยั้งไม่ให้เชื้อโรคแพร่ไปสู่คนอื่นอีกด้วย
- ที่สำคัญล้างทุกครั้งที่คิดว่ามือสกปรก ไม่ต้องคิดว่าจะเป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ ซึ่งหากไม่สามารถล้างด้วยน้ำหรือสบู่ได้ ก็ควรล้างด้วยแอลกอฮอล์ หรือเจลล้างมือแทน
ประเภทในการล้างมือ
- Normal hand washing (การล้างมือทั่วไป) คือการล้างมือกำจัดสิ่งสกปรกหรือลดจำนวนเชื้อโรคออกไปโดดยใช้สบู่ก้อนหรือสบู่เหลว ใช้เวลาในการฟอกมือประมาณ 15 วินาที
- Hygienic hand washing (การล้างมือด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ) คือการล้างมือด้วยสบู่เหลวผสมน้ำยาฆ่าเชื้อ ใช้เวลาในการฟอกมือประมาณ 20-30 วินาที
- Surgical hand washing (การล้างมือก่อนทำหัตถการ) คือการล้างมือก่อนทำการผ่าตัดหรือล้างก่อนเข้าห้องคลอด โดยใช้สบู่เหลวผสมน้ำยาฆ่าเชื้อ ตั้งแต่มือ แขน ถึงศอก ใช้เวลาในการฟอกมือประมาณ 2-5 นาที
- Alcohol gel (การล้างมือด้วยแอลกอฮอล์เจล) คือการล้างมือแบบเร่งด่วน ไม่ใช้น้ำ ใช้เพียงแอลกอฮอล์เจลประมาณ 10 มิลลิลิตร ใช้เวลาประมาณ 15-25 วินาที
โดยปกติแล้ว สำหรับคนทั่วไปจะใช้วิธีการล้างมือแบบ Normal hand washing และแบบ Hygienic hand washing หรือในกรณีที่บางคนก็มักจะพกแอลกอฮอล์เจลติดตัว เนื่องจากสะดวกในการทำความสะอาดมือ มีเพียงโรงพยาบาลและบุคลากรทางการแพทย์เท่านั้นที่ใช้วิธีการแบบ Surgical hand washing
ขั้นตอนในการล้างมือให้สะอาด
- เริ่มจากการถูสบู่ให้เกิดฟอง แล้วนำฝ่ามือทั้งสองข้างมาประกบและถูกัน
- ถูฝ่ามือหลังให้สะอาดและเริ่มถูตามซอกนิ้วมือ
- เอามือทั้งสองข้างประกบกัน เพื่อให้นิ้วทั้งหมดสอดประสานกันแล้วถูก เพื่อเอาเชื้อโรคตามซอกลืบออก
- กำหมัดข้างหนึ่ง แล้วใช้มืออีกข้างหนึ่งถูกหลังนิ้ว ทำสลับจนกว่าจะสะอาด
- กางนิ้วหัวแม่โป้งออกแล้วใช้มืออีกข้างกำแล้วถูกเป็นวงกลม
- แบมือข้างหนึ่ง แล้วใช้ปลายนิ้วมืออีกข้างขัดฟองสบู่ตามแนวขวางจนทั่ว ทำสลับกันทั้งสองข้าง
- ถูรอบข้อมือวนๆ ไปเป็นวงกลม ทำสลับกันทั้งสองข้าง เพื่อทำให้ข้อมือสะอาด
สรุป
ปัจจุบันโลกของเรามีโรคใหม่ๆ เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องและยังมีการพัฒนามากขึ้นกว่าเดิม การป้องกันตัวเองจากเชื้อโรคเหล่านั้นถือเป็นกุญแจสำคัญสำหรับทุกคนที่จะไม่ต้องเจ็บป่วย ดังนั้นเราทุกคนจึงต้องพยายามป้องกันตัวเองด้วยการทานอาหารที่มีประโยชน์และพยายามทำให้ร่างกายของเราสะอาดอยู่เสมอ
หนึ่งในอวัยวะสำคัญที่เราใช้บ่อยที่สุดคือ ‘มือ’ เพราะมือช่วยให้เราทำงานได้สะดวกมากยิ่งขึ้นและยังใช้ในการหยิบจับสิ่งต่างๆ แต่มือเองก็เป็นอีกหนึ่งอวัยวะที่สัมผัสกับเชื้อโรคมากที่สุดเช่นกัน หากเราต้องการที่จะอยู่ห่างกับเชื้อโรค เราควรเริ่มต้นด้วยการทำให้มือของเราสะอาดอยู่เสมอ โดยการล้างมือให้สะอาดก่อนที่จะรับประทานอาหารหรือหลังสัมผัสสิ่งสกปรกต่างๆ
ข้อมูลบางส่วนจาก : PobPad และ Protex
