เหลือไม่อีกวันเทศกาลแห่งความสุข ของพี่น้องชาวไทยเชื้อสายจีน อย่างเทศกาลตรุษจีนก็จะเวียนบรรจบครบรอบอีกครั้ง โดย ตรุษจีน 2020 ตรงกับช่วงวันที่ 23-25 ม.ค.นี้ ซึ่งแบ่งเป็นวันที่ 23 ม.ค. วันจ่าย, 24 ม.ค. วันไหว้ และวันที่ 25 ม.ค. เป็นวันเที่ยว
วันตรุษจีนถ้าให้เปรียบก็เหมือนกับวันสงกรานต์ของคนไทย หรือวันคริสต์มาสของชาวตะวันตก ที่เต็มไปด้วยความสุขและการเฉลิมฉลอง คนจีนจึงมีความเชื่อว่า หากอยากมีโชคลาภ ให้มั่งมีเงินทองไหลมาเทมา ทรัพย์สมบัติเข้าบ้านตลอดปีใหม่ ช่วงเทศกาลดังกล่าว ควรพูดถึงแต่เรื่องในอนาคตเพราะถือว่าเป็นการเริ่มต้นใหม่ ต้องไม่พูดคำหยาบ หรือคำไม่เป็นมงคลเป็นอันขาด แต่ถ้าจะให้แบ่งความเชื่อ และข้อห้ามในวันตรุษจีน ก็สามารถจัดเป็นข้อ ๆ ได้ดังนี้
- วันตรุษจีนต้องไม่พูดคำหยาบหรือคำไม่เป็นมงคล เพราะเชื่อว่าเป็นการตัดโชค รวมไปถึงไม่ควรพูดเรื่องที่เกิดขึ้นในปีก่อน ควรพูดถึงแต่เรื่องในอนาคตเพราะถือว่าเป็นการเริ่มต้นใหม่
- ห้ามร้องไห้ในวันตรุษจีน ว่ากันว่าการร้องไห้ในวันตรุษจีนนั้นจะทำให้ตัวเองมีแต่เรื่องต้องเสียใจไปตลอดทั้งปี ดังนั้นแม้แต่เด็กเล็กที่ดื้อในวันนี้ก็จะไม่ตีเพื่อสั่งสอนอย่างเด็ดขาด
- การแต่งกายและความสะอาดในวันตรุษจีนเป็นเรื่องสำคัญ แต่ห้ามสระผมเพราะเชื่อว่าจะชะล้างความโชคดีออกไป ควรใส่เสื้อผ้าสีแดงเนื่องจากเป็นสีแห่งความสุขที่จะนำมาให้ผู้สวมใส่ เชื่อกันว่าอารมณ์และการปฏิบัติตัวในวันตรุษจีนมีผลดีและร้ายตลอดทั้งปี รวมถึงการให้อังเปาเพื่อเสริมความโชคดีความสิริมงคล
- สำหรับคนที่มีความเชื่อเรื่องโชคลาง ควรปรึกษาซินแสก่อนเดินทางออกจากบ้าน อาจจะหาฤกษ์ก่อนออกเดินทางเพื่อเสริมความเป็นสิริมงคล
- บุคคลแรกที่พบและคำพูดแรกที่ได้ยินสำคัญมาก เชื่อว่าจะส่งผลได้ตลอดทั้งปี ดังนั้นการได้ยินเสียงนกร้องเพลงหรือเห็นนกนางแอ่นถือเป็นเรื่องโชคดี
- ห้ามเข้าห้องนอนในวันตรุษจีน ไม่ว่าจะเจ็บป่วยหรือไม่สบายยังไงก็ต้องแต่งตัวออกมานั่งในห้องรับแขก เพราะถือว่าจะเป็นเรื่องโชคร้ายตลอดทั้งปี
- ในช่วงวันตรุษจีนห้ามใช้มีดหรือกรรไกร และห้ามกวาดบ้าน เพราะคนจีนมีความเชื่อว่าการกระทำเช่นนั้นจะเป็นการตัดหรือปัดความโชคดีออกไปจากตัว
เทศกาลตรุษจีน นอกจากกิจกรรมที่ทำภายในบ้านแล้วเพื่อระลึกถึงบรรพบุรษแล้ว กิจกรรมอีกอย่างที่สำคัญไม่แพ้กัน ก็คือการเดินทางออกเที่ยว โดยการเที่ยวในช่วงเทศกาลตรุษจีน คนจีนจะแต่งกายด้วยเสื้อผ้าใหม่สีแดงสดใสสวยงาม ออกเดินทางไปเป็นครอบครัวเพื่อไปไหว้ขอพรผู้ใหญ่ หรือพากันท่องเที่ยวตามวัดต่าง ๆ ที่มีเทพเจ้าของจีนประดิษฐานอยู่ เพราะถือว่าการได้สักการะสิ่งที่เป็นมงคลจะช่วยส่งเสริมให้ชีวิตเจริญรุ่งเรืองทั้งปี อีกทั้งถือเป็นการงดทำบาปทั้งปวง
แน่นอนที่ชียงราย ก็เป็นอีกจังหวัดที่มีวัดจีน และศาลเจ้าตั้งอยู่จำนวนมาก แต่ที่ได้รับความนิยมจากประชาชนและนักท่องเที่ยว มีอยู่ด้วยกัน ดังนี้
- วัดห้วยปลากั้ง สถานที่ประดิษฐานองค์เจ้าแม่กวนอิมขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย และ"พบโชคธรรมเจดีย์" เจดีย์ทรงแหลมสูง 9 ชั้น ที่มีพระพุทธรูปและพระอรหันต์ต่าง ๆ อยู่ภายใน โดยมีความเชื่อว่า หากใครมาเยือนจะรู้สึกเหมือนได้ขึ้นสวรรค์ ในช่วงเทศกาลมงคลอย่างตรุษจีนนี้จึงเหมาะอย่างยิ่งที่ต้องมาสักการะบูชาเพื่อเสริมความมั่นคงมั่งคั่งให้กับตัวเอง วัดห้วยปลากั้ง ตั้งอยู่ในตำบลริมกก อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย
- วัดหมื่นพุทธเมตตาคุณาราม เป็นวัดพระพุทธศาสนานิกายมหายาน ตั้งอยู่ในพื้นที่หมู่ 9 ถ.กิ่วพร้าว-บ้านปงน้อย ตำบลท่าข้าวเปลือก อำเภอแม่จัน เชียงราย จุดเด่นของวัดนี้คือมี ‘พระศรีอริยเมตไตรย์โพธิสัตว์’ องค์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งมีความกว้าง 15 เมตร สูง 19 เมตร
ในปี พ.ศ.2532 ได้มีการซื้อที่ดินบริเวณบ้านไร่โดยท่านเจ้าคุณเย็นเต็ก แล้วก่อสร้างวัดขึ้นมา ทำการวางศิลาฤกษ์ธรรมศาลาเฉลิมพระเกียรติสมเด็จย่าในปี พ.ศ.2536 และก่อสร้างศาลากตัญญูนุสรณ์พิธิ์แจ้งมหาเถระในปี พ.ศ.2537 และได้น้อมถวายเป็นพระราชกุศลเมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ทรงครองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี โดยมุ่งเผยแพร่ศาสนาพุทธนิกายมหายานและส่งเสริมการศึกษาให้แก่ชาวไทยที่อาศัยอยู่บนภูเขาในภาคเหนือ
- ศาลเจ้าจี้กงหน่ำพิ้งฮง ศาลเจ้าที่ตั้งอยู่บนภูเขาท่ามกลางธรรมชาติ ในพื้นที่ หมู่ 1 ตำบลม่วงคำ อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย สถาปัตยกรรมแบบจีนสีแดงตัดกับต้นไม้ที่เขียวชอุ่ม พร้อมด้วยรูปหล่อพระจี้กงที่ทำมาจากทองสำริด ขนาดกว้าง 7.6 เมตร สูง 8.8 เมตร น้ำหนัก 3 ตัน และมีการทำพิธีเบิกเนตรเปิดศาลในวันที่ 13 เมษายน 2546
หากใครที่ได้เข้ามาชมที่นี่ จะได้เห็นเสาสีแดงสูงเด่นจำนวน 4 เสาตั้งอยู่บริเวณทางเข้าวัด โดยเสาแต่ละต้นจะมีตัวอักษรภาษาจีนติดไว้และความสูงของเสาแต่ละต้นก็จะไม่เท่ากัน ซึ่งเราเรียกกันว่า “ประตูสวรรค์” ใครที่จะเข้าไปเยี่ยมชมวัดต้องเดินขึ้นบันไดทั้งหมด 108 ขั้น โดยระหว่างทางเดินจะมีวิวไร่นาและสวนให้ชมอยู่ตลอดทาง
- ศาลเจ้าพ่อเสือ หนึ่งในสายเจ้าคู่บ้านคู่เมืองประจำแม่สาย โดยในทุกปีจะมีประชาชนชาวแม่สาย-เชียงรายหรือคนไทยเชื้อสายจีนหยูนนานมาร่วมกันทำบุญไหว้ศาลเจ้าพ่อเสือ โดยภายในศาลเจ้าจะมีเทพให้สักการะทั้งหมด 5 องค์ ได้แก่ เทพศาลหลักเมือง เทพเจ้าที่ เทพโชคภาล เทพเจ้าภูเขา และเทพมหาสมุทร ซึ่งศาลเจ้าพ่อเสือนี้ตั้งอยู่ที่ บ.ผาแตก ม.10 ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย จ.เชียงราย
ไหว้เจ้าเสริมสิริมงคลในช่วงเทศกาลตรุษจีน นับเป็นกิจกรรมที่ดียิ่งในขอพรให้เทพเจ้าช่วยดลบันดาลความสุข ความเจริญให้แก่ตนเอง และครอบครัวเพราะถือเป็นปีใหม่ เหมาะแก่การเริ่มต้นใหม่ให้เจอแต่สิ่งดี ๆ เป็นมงคล การไหว้เจ้าขอพรใช่ว่าจะต้องไหว้ตามวัดหรือศาลเจ้าที่โด่งดังอันเป็นที่นิยมเท่านั้น แต่สามารถไหว้เจ้าได้ทุกสถานที่ขอเพียงให้ทำด้วยความตั้งใจด้วยใจที่บริสุทธิ์เท่านี้ก็เป็นมงคลแก่ชีวิต
ปีชง 2563
การไหว้เจ้าในช่วงเทศกาลตรุษจีนนอกจากสร้างความมงคลให้กับตนเองแล้ว ยังเป็นการปีชงไปในตัวด้วยเพื่อจะได้มีความสุขยิ่งๆขึ้นไป คำว่า ‘ชง’ ในความหมายของภาษาจีนแปลว่า ‘การปะทะ’ โดยมีความเกี่ยวข้องกับองค์เทพไท้ส่วยหรือเทพเจ้าคุ้มครองดวงชะตา ซึ่งมีอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตของผู้คนในแต่ละปี โดยปีนักษัตรที่เป็นปีชงปีนี้ 2020 ได้แก่
- ปีชง 100% ได้แก่ มะเมีย โดยตรงกับคนที่เกิดปี พ.ศ.2473, 2485, 2497, 2509, 2521, 2533, 2545, 2557
- ปีชงร่วม ได้แก่ ชวด, ระกา, เถาะ โดยตรงกับคนที่เกิดปี พ.ศ. 2464, 2467, 2470, 2476, 2479, 2482, 2488, 2491, 2494, 2500, 2503, 2506, 2512, 2515, 2518, 2524, 2527, 2530, 2536, 2539, 2542, 2548, 2551, 2554, 2560
ซึ่งการแก้ปีชงนอกจากไปไหว้‘องค์เทพเจ้าไท้ส่วยเอี้ย’ เพื่อปัดเป่าสิ่งที่ไม่ดีออกไป ผ่อนร้ายให้กลายเป็นดีแล้ว การทำบุญช่วยชีวิต สัตว์ เช่น การปล่อยนก ปล่อยปลา ปล่อยโคกระบือ, การบริจาคเลือด และการไหว้พระ 9 วัด ก็ถือเป็นการแก้ชงปีชงเสริมสิริมงคลด้วย
สำหรับในเทศกาลวันตรุษจีนที่เชียงราย ทางจังหวัดก็ได้มีการจัดกิจกรรมพิเศษขึ้นมาเพื่อให้ชาวไทยเชื้อสายจีนได้เข้าเฉลิมฉลองร่วมกันกับการสักการะพระโพธิสัตว์กวนอิมเนื่องในเทศกาลตรุษจีน โดยงานจะเริ่มตั้งแต่วันที่ 22-27 มกราคม 2563 ณ โรงเรียนเทศบาล 1 ศรีเกิด มูลนิธิสาธารณกุศลสงเคราะห์เชียงราย และวัดห้วยปลากั้ง เทศบาลเชียงราย หากพี่น้องประชาชนท่านใดสนใจอยากเข้าร่วมงานแห่งการเแลิมฉลองเช่นนี้ก็อย่าลืมไปร่วมกิจกรรมกันได้ หรือติดต่อสอบถามไปที่ ประชาสัมพันธ์เทศบาลเชียงราย เบอร์โทรศัพท์ 053-711-333 ต่อ 711
สุดท้ายนี้เพื่อสร้างความเป็นสิริมงคล ร่ำรวย และเจริญรุ่งเรืองในเทศกาลตรุษจีน ผู้เขียนก็ขอกล่าวคำว่า "ซินเจียอยู่อี่ ซินนี้ฮวดไช้" ให้กับพี่น้องชาวไทยเชื้อสายจีนทุกท่าน เฮง เฮง เฮง ร่ำรวย ๆ ตลอดไป
ภาพบางส่วนจาก บรรจง จงเจริญ
